khanzadeh Ivrig M, Goli kalanpa E, Shahab Arkhazlo H, Alizadeh M. Investigating the distribution of organic carbon and some physical properties related to soil stability in Ivriq region of Ardabil. E.E.R. 2024; 14 (4) :146-167
URL:
http://magazine.hormozgan.ac.ir/article-1-868-fa.html
خانزاده ایوریق مرتضی، گلی کلانپا اسماعیل، شهاب آرخازلو حسین، علیزاده مهناز. بررسی توزیع کربنآلی و برخی خصوصیات فیزیکی مرتبط با پایداری خاک در منطقه ایوریق اردبیل. پژوهش هاي فرسايش محيطي. 1403; 14 (4) :146-167
URL: http://magazine.hormozgan.ac.ir/article-1-868-fa.html
گروه علوم و مهندسی خاک، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل ، goli@uma.ac.ir
چکیده: (474 مشاهده)
مطالعه شاخصهای پایداری برای سلامت خاک و مدیریت خطرات فرسایش حیاتی است. پایداری خاک و تخمین استعداد فرسایش اراضی از کربن آلی، رس و سیلت قابل انتشار در آب (WDC و WDSi) متاثر شده و از روی برخی شاخصها مانند شاخصهای نسبت پراکندگی(DR)، نسبت پراکندگی رس (CDR)، شاخص انعقاد رس (CFI) و شاخص پایداری ساختمان (SSI) و فرسایش پذیری خاک (K) تخمین زده میشود. بنابراین، این پژوهش با هدف بررسی توزیع کربن آلی و برخی خصوصیات فیزیکی مرتبط با پایداری خاک در منطقه ایوریق اردبیل انجام شد. لذا، تعداد 100 نمونه (صفر تا 30 سانتی متر) از زمینهای کشاورزی منطقه ایوریق تهیه و مختصات جغرافیایی توسط GPS ثبت گردید. پس از هوا خشک کردن و عبور دادن از الک، رطوبت جرمی، کربن آلی، بافت خاک، رس و سیلت قابل انتشار در آب در بخش ریز اندازهگیری و سپس شاخصهای DR و CDR و CFI و SSI و K محاسبه گردید. در نهایت، همبستگی پیرسون بین دادههای خروجی توسط SPSS برقرار و نقشه کلاسبندی پارامترها با استفاده از نرم افزار ARC GIS رسم شد. نتایج نشان داد که میانگین مقادیر OC، WDC،WDSi ، DR، CDR، CFI، SSI و K در 100 نمونه از منطقه به ترتیب برابر 79/0، 12، 45، 93/0، 47/0، 53/0، 23/2 درصد و 310/0 مگاگرم ساعت در هکتار بر مگاژول میلی متر در هکتارمیباشد. حداقل مقادیر به دست آمده برای پارامترهای DR و CDR و WDC و WDSi و K به ترتیب برابر 73/0، 06/0، 2، 27 و 47/0 بود و حداکثر مقادیر به دست آمده برای پارامترهای SSI و CFI و OC به ترتیب برابر 45/4، 94/0 و 56/1 بود، لازم به ذکر است هر چه میزان شاخصهای DR و CDR و WDC و WDSi و K کمتر باشد و در مقابل، هر چه میزان شاخصهای SSI و CFI و OC بیشتر باشد، پایداری خاک بالا بوده و در برابر فرسایش مقاومت بیشتری دارد. با توجه به دادهها، میتوان نتیجه گرفت که پایداری خاک در این منطقه ضعیف بوده و این اراضی در برابر عوامل فرسایشی به شدت آسیبپذیر میباشند.کربن آلی تمامی پارامترها و شاخصهای مورد مطالعه را تحت تأثیر خود قرار میدهد و با بالا بردن مقاومت خاک در برابر عوامل فرسایشی ، پایداری خاک را افزایش میدهد.