زودآیند (تابستان)
برگشت به فهرست مقالات |
برگشت به فهرست نسخه ها
گروه مرتع و آبخیزداری، دانشگده کشاورزی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران ، m.tavakoli@ilam.ac.ir
چکیده: (72 مشاهده)
ﻣﺪیﺮان و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪریﺰان ﺣﻮزهﻫﺎی آﺑﺨﯿﺰ اﻏﻠﺐ ﺑﺎ ﻣﺸﮑﻼﺗﯽ در ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮیﻫﺎی ﭘﯿﭽﯿﺪه ﻣﻮاﺟﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ. ایﻦ ﭘﯿﭽﯿﺪﮔﯽﻫﺎ ﻋﻤﺪﺗﺎً ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ایﻦ واﻗﻌﯿﺖ اﺳﺖ ﮐﻪ تعداد زیادی از ﻓﺎﮐﺘﻮرﻫﺎ مؤثر و ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎ وﺟﻮد دارﻧﺪ که باید در تصمیم‌گیری ﻟﺤﺎظ ﺷﻮﻧﺪ و ازآنجاکه اﺛﺮات و واﺑﺴﺘﮕﯽﻫﺎی داﺧﻠﯽ ایﻦ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ، ﻣﺪیﺮان ﺑﺮای درک ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺑﺎ ﻣﺸﮑﻞ ﻣﻮاﺟﻪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ. در این رابطه ﺗﮑﻨﯿﮏﻫﺎی ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮی ﭼﻨﺪ ﻣﻌﯿﺎره راﻫﮑﺎر ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ ﺑﺮای ﺣﻞ ایﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ اﺳﺖ. درواقع ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ایﻦ ﺗﮑﻨﯿﮏﻫﺎ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮی، ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻬﺘﺮیﻦ ﮔﺰیﻨﻪ یﺎ ﮔﺰیﻨﻪﻫﺎ را از بین گزینه‌های ﻣﻮﺟﻮد ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮی اﻧﺘﺨﺎب و اﺟﺮایﯽ ﻧﻤﻮد. در این تحقیق کارایی دو مدل VIKOR و TOPSIS برای اولویت‌بندی زیرحوضههای حوضه سد ایلام برای انجام عملیات آبخیزداری مورد مقایسه قرار گرفت. برای این منظور، ابتدا 18 معیار تأثیرگذار توسط روش آنتروپی شانون وزندهی شدند سپس ماتریس تصمیم بر اساس 12 زیرحوزه سد ایلام تشکیل شد و با استفاده از مدل های فوق، اولویت‌بندی این 12 زیرحوزه انجام شد. بر اساس نتایج حاصل از روش تاپسیس، زیرحوضه IDBint_02 و بر اساس نتایج روش ویکور، دو زیرحوضه IDBint_02 و IDB_09 بهعنوان گزینه‌های دارای بالاترین اولویت شناخته شدند. مقایسه نتایج مدل‌های فوق، نشان می‌دهد که هر دو مدل زیر حوضه IDBint_02 را بهعنوان زیرحوضه اول جهت انجام عملیات آبخیزداری معرفی کردند؛ اما نتایج این مدلها در اولویتهای بعدی متفاوت بود و نتایج مشابه را ارائه ندادند. به طورکلی با توجه به بازدیدهای میدانی انجام شده و در نظر گرفتن وضعیت کلی زیرحوزه‌‌‌های مورد مطالعه مطابق با نظر کارشناسی مدل ویکور می‌تواند به عنوان گزینه مناسبتر در موارد مشابه مورد استفاده قرار گیرد.
نوع مطالعه: مستخرج از پایان‌نامه / رساله / طرح پژوهشی |
موضوع مقاله:
مدیریت و کنترل اثرات فرسایش محیطی
دریافت: 1403/11/11
دریافت: 1403/11/11
فهرست منابع
1. Altaf, S., Meraj, G., & Romshoo, S. A. (2014). Morphometry and land cover based multi-criteria analysis for assessing the soil erosion susceptibility of the western Himalayan watershed. Environmental Monitoring and Assessment. 186, 8391-8412. DOI:10.1007/s10661-014-4012-2 [DOI:10.1007/s10661-014-4012-2]
2. Asadi Nalivan, O., Rostami Khalaj, M., Mohseni Saravi, M., & Sour, A. (2016). Prioritizing of watershed management planning using TOPSIS method in the watershed (Case study: Zydasht-Taleghan). Journal of Watershed Management Research, 6(12), 98-107. https://sid.ir/paper/230341/en
3. Asadi-Nalivan, O., Rezayi, F., & Saghazade, N. (2013). Assessment of watershed catchment ecological power with taxonomy method for watershed comprehensive management (Case study: Watershed Zydasht, Taleghan). Environmental Erosion Research Journal (E.E.R.), 3(3), 15-26. http://magazine.hormozgan.ac.ir/article-1-150-fa.html
4. Ataei, M. (2010). Multi-Criteria Decision Making. Shahrood University of Technology Publications. (In Persian)
5. Chezgi, J., & Soheili, E. (2021). Application of TOPSIS and VIKOR decision making models in site selection of flood spreading projects in arid and semi-arid region. Desert Management, 16, 169-182. (In Persian). DOI:10.22034/jdmal.2021.243145
6. Chowdary, V. M., Chakraborthy, D., Jeyaram, A., Murthy, Y. K., Sharma, J. R., & Dadhwal, V. K. (2013). Multi-criteria decision making approach for watershed prioritization using analytic hierarchy process technique and GIS. Water Resources Management, 9(2), 3355-3571. DOI:10.1007/s11269-013-0364-6 [DOI:10.1007/s11269-013-0364-6]
7. Chung, E. S., & Lee, K. S. (2009). Prioritization of water management for sustainability using hydrologic simulation model and multicriteria decision making techniques. Journal of Environmental Management, 90, 1502-1511. [DOI:10.1016/j.jenvman.2008.10.008]
8. Foroozanfar, M., Vahabzadeh, G., & Porghasemi, H. (2014). Landslide susceptibility mapping using fusion models of frequency ratio (FR) and analytical hierarchy process (AHP). Environmental Erosion Research Journal (E.E.R.), 3(4), 17-29. http://magazine.hormozgan.ac.ir/article-1-199-fa.html
9. Ghodsipour, S. H. (2002). Discussions in Multi-Criteria Decision Making. Amir Kabir University of Technology Publications. (In Persian)
10. Iqbal Shah, A., & Das Pan, N. (2024). Flood susceptibility assessment of Jhelum River Basin: A comparative study of TOPSIS, VIKOR and EDAS methods. Geosystems and Geoenvironment, 3(4). [DOI:10.1016/j.geogeo.2024.100304]
11. Karimi, M., & Najafi, E. (2013). Landslide risk assessment using AHP-FUZZY combined model in order to determine urban development and safety (Case study: Region 1 of Metropolitan Tehran). Environmental Erosion Research Journal (E.E.R.), 2(4), 77-95. http://magazine.hormozgan.ac.ir/article-1-122-fa.html
12. Kaya, T., & Kahraman, C. (2011). Fuzzy multiple criteria forestry decision making based on an integrated VIKOR and AHP approach. Expert Systems with Applications, 38, 7326-7333. [DOI:10.1016/j.eswa.2010.12.003]
13. Khourshidi, S., Rostami, N., & Salehpourjam, A. (2021). Prioritizing flood producing potential in ungauged watersheds using the AHP-VIKOR method (Case study: Haji-Bakhtiar Watershed, Ilam). Environmental Erosion Research Journal (E.E.R.), 11(2), 66-92. http://magazine.hormozgan.ac.ir/article-1-606-fa.html
14. Makhdumi, W., & Dwarakish, G. S. (2024). Prioritisation of watersheds using TOPSIS and VIKOR method. In Seventh International Conference on Remote Sensing and Geoinformation of the Environment (RSCy2019), Proc. SPIE 11174, 111740T. [DOI:10.1117/12.2532024]
15. Mohammadi Issaabad, S., Safari, A., Ahmadabadi, A., & Darabi Shahmari, S. (2024). Flood vulnerability assessment (Case study: Cheshmekile Tankabon River). Environmental Erosion Research Journal (E.E.R.), 14(1), 121-138. http://magazine.hormozgan.ac.ir/article-1-812-fa.html [DOI:10.61186/jeer.14.1.121]
16. Mohamadi, S. (2018). Prioritization of sub-catchments for operation of watershed management projects via multi-criteria decision making techniques (Case study: Asyabjofeth Watershed). Journal of Watershed Management Research, 10(18). (In Persian). DOI:10.29252/jwmr.9.18.36 [DOI:10.29252/jwmr.9.18.36]
17. Rahiminasab, A. A., Abghary, H., Erfanian, M., & Nadiry, A. A. (2012). Analysis and investigation of landslide hazard zoning using hybrid model of hierarchical analysis and surface density. Environmental Erosion Research Journal (E.E.R.), 2(1), 1-12. http://magazine.hormozgan.ac.ir/article-1-83-fa.html
18. Srinivasa Raju, K., Komar, N., & Jalali, A. (2017). Prioritization of sub-catchments of a river basin using DEM and fuzzy VIKOR. H2Open Journal. [DOI:10.2166/h2oj.2017.001]
19. Teimouri, M., & Alvandi, E. (2022). Comparison of models TOPSIS, SAW, ELECTRE and VIKOR in order to the prioritization of sedimentation and flood hazard of watersheds. Journal of Environmental Science and Technology, 24(2), 79-99. (In Persian). DOI: 10.30495/jest.2022.45404.4731
20. Witlox, F. (2005). Expert system in land-use planning: An overview. Expert Systems with Applications, 29, 437-445. [DOI:10.1016/j.eswa.2005.04.041]
21. Yang, T., & Hung, C. C. (2007). Multiple-attribute decision making methods for plant layout design problem. Robotics and Computer-Integrated Manufacturing, 23, 126-137. [DOI:10.1016/j.rcim.2005.12.002]
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
