زودآیند (زمستان)
برگشت به فهرست مقالات |
برگشت به فهرست نسخه ها
گروه مدیریت مناطق خشک و بیابانی، دانشکده کویرشناسی، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران ، ara338@semnan.ac.ir
چکیده: (520 مشاهده)
گردوغبار یکی از مهمترین منابع آلودگیهای جوی محسوب میشود. اگرچه این پدیده بهطور طبیعی رخ میدهد، اما فعالیتهای انسانی میتوانند با تشدید فرسایش، نقش بسزایی در افزایش گردوغبار ایفا کنند. طوفانهای گردوغباری که عمدتاً در مناطق خشک و نیمهخشک جهان رخ میدهند، حجم زیادی از ذرات معلق را حمل کرده و بهعنوان یکی از چالشهای زیستمحیطی مهم شناخته میشوند. این پژوهش با هدف بررسی خصوصیات شیمیایی گردوغبار و ارتباط آن با سازندهای زمینشناسی در جنوب شهرستان دامغان انجام شده است. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نوع تحلیلی-توصیفی است و روش انجام آن ترکیبی از روشهای توصیفی، اسنادی، تحلیلی و میدانی میباشد. پس از تعیین محل نمونهبرداری، نمونههای گردوغبار بهصورت تصادفی و در فواصل زمانی مشخص جمعآوری شدند. این نمونهها پس از خشک و آسیاب شدن، بهمنظور بررسی ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی از روشهای طیفسنجی القایی، پراش پرتو ایکس، شناسایی فلزات و کانیهای موجود، میکروسکوپ الکترونی و آنالیز لیزری استفاده شدند. نتایج بهدستآمده نشان میدهند، که واحدهای مختلف سازندهای زمینشناسی، بهعنوان منابع اصلی آلودگی گردوغبار، به دلیل تفاوت در رخسارههای سازندی نقش مهمی در تولید رسوبات دارند. بنابراین، میتوان نتیجه گرفت، که سازندهای زمینشناسی منطقه، از عوامل کلیدی در فرسایش و تولید گردوغبار محسوب میشوند. همچنین، بررسیهای ژئوشیمیایی عناصر و غلظت نامتعارف برخی عناصر شیمیایی (Ca, Fe, Al, Na, As) در منطقه نشان میدهد، که منابع انسانی مانند آلودگی معدن زغالسنگ، صنایع فعال، مواد شیمیایی و غیرشیمیایی فاضلابهای صنعتی (مانند شهرک صنعتی دامغان) و سموم کشاورزی، نقش مهمی در افزایش این آلایندهها دارند. پیشنهاد میشود، تحقیق مذکور با توجه به اهمیت موضوع و شرایط گرد و غبار استان سمنان، در سطح کل استان نیز انجام گیرد. همچنین، پیشنهاد می شود، در ارتباط با عناصر شیمیایی موجود در گرد و خاک منطقه و نقش آنها در ایجاد برخی بیماریها توسط محقیقن و دانشجویان بررسی صورت پذیرد. همچنین پیشنهاد میشود، مطالعات بررسی منشاء گردوغبار در رابطه با عوامل انسانی در منطقه نیز انجام شود.
نوع مطالعه: مستخرج از پایاننامه / رساله / طرح پژوهشی |
موضوع مقاله:
تحلیل فضایی عوامل فرساینده، و استخراج الگوهای پراکندگی و انتشار فرسایش
دریافت: 1403/12/28
دریافت: 1403/12/28
فهرست منابع
1. Ahmadi Birgani, H., Feiznia, S., Mirnejad, H., McQueen, K., Ebrahimi, S., Tabe'h Alhajjeh, M., Ebrahimi, Sh., Salemi Mojarad, A., Khalifehzadeh, A., & Badri, J. (2016). Chemical composition of TSP dust particles as an indicator for geochemical source identification of sediments. Journal of Natural Environment, 69(2), 283-301. (In Persian)
2. Bagheri, F. & Rezaei, M. (2021). Source identification of air pollution hotspots of PM2.5 particles in Mashhad city using HYSPLIT and DREAM8b models. Health and Environment, 14(1), 129-146.
3. Baghaei, M., Rashki, A. & Mahmoudi Gharaei, M. H. (2020). Investigation of the chemical and mineralogical properties of incoming dust in northeastern Iran and its potential health risks. Journal of Geography and Environmental Hazards, 33.
4. Bashiri Khuzestani, R. & Souri, B. (2016). Investigation of physicochemical properties of particulate matter larger than 10 micrometers in Kurdistan province, western Iran. Environmental Science and Technology, 18(3), 67-79.
5. Bazarbayev, R., Zhou, B., Allaniyazov, A., Zeng, G., Mamedov, D., Ivanitskaya, E. & Karazhanov, S. (2022). Physical and chemical properties of dust in the Pre-Aral region of Uzbekistan. Environmental Science and Pollution Research, 29(27), 40893-40902. [DOI:10.1007/s11356-022-18827-6]
6. Darmani, M., Ara, H. & Rashki, A. (2020). Source identification and investigation of physical and chemical characteristics of dust particles in Sarakhs County. Journal of Geography and Environmental Hazards, 35. (In Persian)
7. Darvishi Khatouni, J., Abbas Aghaei, F. & Mohammadi, A. (2018). Mineralogy and geochemistry of dust sediments entering Khuzestan province (Case study: June 2012). Journal of Natural Environmental Hazards, 6(14), 1-16. (In Persian)
8. Feiznia, S., & Zare Khosh Eghbal, M. (2003). Investigation of geological formations' sensitivity to erosion and sediment production in Latian watershed. Iranian Journal of Natural Resources, 3(53). (In Persian)
9. Filonchyk, M., Peterson, M. P., Zhang, L. & Yan, H. (2024). An analysis of air pollution associated with the 2023 sand and dust storms over China: aerosol properties and PM10 variability. Geoscience Frontiers, 15, Article 101762. [DOI:10.1016/j.gsf.2023.101762]
10. Hamdamjoo, M., Rashki, A. & Jafari. (2015). Investigation of chemical composition of Lut desert dust using XRF analysis. Geography and Natural Hazards, 7(14), 1-20. (In Persian)
11. Hamzeh pour, N. (2024). Temporal changes in elemental composition and physicochemical properties of airborne particulate matter emitted from sandy areas (Case study: West of Lake Urmia). Journal of Natural Environment, 76, 79-95. (In Persian). [DOI:10.22059/jne.2023.356230.2533]
12. Horwell, C. J., Damby, D. E., Stewart, C., Joseph, E. P., Barclay, J., Davies, B. V., Mangler, M.F., Marvin, L.G., Najorka, J., Peek, S. Tunstall, N. (2024). Physicochemical hazard assessment of ash and dome rock from the 2021 eruption of La Soufrière, St. Vincent, for the assessment of respiratory impacts and water contamination. Geological Society, London, Special Publications, 539(1), 311-329.
https://doi.org/10.1144/SP539-2023-46 [DOI:10.1144/sp539-2023-46]
13. Jafari, F. & Khademi, H. (2017). The most important chemical and physical properties of atmospheric dust in Kerman city. Water and Soil Science (Agricultural and Natural Resources Sciences and Techniques), 21(1), 13-22. (In Persian) [DOI:10.18869/acadpub.jstnar.21.1.13]
14. Jeong, G. Y. (2022). Mineralogical comparison between Asian dust and bedrock in southern Mongolia. Korean Journal of Mineral and Petroleum, 35, 397-407.
15. Karimian, Behnaz., Landi, Ahmad., Hojati, Saeed. & Ahadian, Javad. (2016). Investigation of physical, chemical, and mineralogical properties of dust in Ahvaz city. Iranian Journal of Water and Soil Research, 47(1), 159-173. (In Persian). [DOI:10.22059/ijswr.2016.57988]
16. Darvishi Khatouni, J. (2016). Sedimentology and geochemistry of sediments in Khuzestan plain with a focus on dust generation potential. New Findings in Geology and Applications, 20(10), 92-105.
17. Luan, B. Y., Zhou, W., Jiskani, I. M. & Wang, Z. M. (2023). An improved machine learning approach for optimizing dust concentration estimation in open-pit mines. International Journal of Environmental Research and Public Health, 20, 1353. [DOI:10.3390/ijerph20021353]
18. Ma, T. J., Niuhe, J., Lu, S., Zhang, L., Zhou, S., Liu, J., Zhang, W., Liu, X., Ebere, E. C., Wang, Q. & Wang, W. (2023). Comparison of the heterogeneous reaction of NO2 on the surface of clay minerals and desert dust particles. Environmental Pollution, 334, Article 122134. [DOI:10.1016/j.envpol.2023.122134]
19. Mahmoudi, M., Behrami, H.A., Darvish Bloorani, A. & Mirzaei Tork, S. (2023). Investigation of the physical and chemical properties of dust in Abyek, Qazvin region. Paya Shahr Monthly, 5(57), 21. (In Persian)
20. MalAmiri, N., Rashki, A., Hosseinzadeh, S. R. & Kaskaoutis, D.G. (2022). Mineralogical, geochemical, and textural characteristics of soil and airborne samples during dust storms in Khuzestan, southwest Iran. Chemosphere, 286, 131879. [DOI:10.1016/j.chemosphere.2021.131879]
21. Moghaddasi, P., Yazdi, M. & Bayati, A. (2015). Geochemical characteristics of dust in main squares of Tehran. Environmental Sciences, 13(1), 75-84. (In Persian)
22. Motamed Vaziri, B., Valeh, S. & Ahmadi, H. (2023). Investigation of the relationship between geological units and erosion intensity using two different models (Case study: Akhtarabad watershed). Geography and Environmental Hazards, 41, 12(3). (In Persian)
23. Mousavi, H.S. & Pourkhabaz, A. (2017). Source identification of dust particles by examining their physical and chemical properties in Birjand County. Environmental Geology Quarterly, 9(38), 33-39. (In Persian)
24. Nishita-Hara, C., Kobayashi, H., Hara, K. & Hayashi, M. (2023). Dithiothreitol-measured oxidative potential of reference materials of mineral dust: Implications for the toxicity of mineral dust aerosols in the atmosphere. GeoHealth, 7, e2022GH000736.
https://doi.org/10.1029/2022GH000736 [DOI:10.1029/2022GH000736.]
25. Pourhashemi, S. (2024). Preparing a map of the sensitivity of the lands of Ilam province to dust production using data mining models. Journal of Environmental Erosion Research (E.E.R.), 14 (3) :83-101. (In Persian) [DOI:10.61186/jeer.14.3.83]
26. Rashki, A., Eriksson, P. G., Rautenbach, C. J., Kaskaoutis, D. G., Grote, W. & Dykstra, J. (2013). Assessment of chemical and mineralogical characteristics of airborne dust in the Sistan region, Iran. Chemosphere, 90, 227-236. [DOI:10.1016/j.chemosphere.2012.06.059]
27. Rashnod, H., & Jalili, N. (2022). Investigation of mineral components of settled dust particles in agricultural areas of Poldokhtar (2019-2020). Journal of Faculty of Public Health and Institute of Health Research, 20(4), 11-15. (In Persian)
28. Rezaei, S., Abbasnejad, A. & Zakirinpour, Z. (2013). Mineralogical and chemical characteristics of dust in different areas of Kerman city. Iranian Journal of Crystallography and Mineralogy, 21(5), 521. (In Persian)
29. Roghani, R., Feiznia, S., Soltani, S. & Shahbazi, R. (2019). Investigation of physical and chemical properties of mineral dust in the suburbs of Isfahan city. Iranian Journal of Range and Desert Research, 26(2). (In Persian)
30. Salahi, B. & Behroozi, M. (2020). Identification of dust sources and physicochemical analysis of dust particles in Dezful region. Natural Environmental Hazards, 23(9), 187-208. (In Persian)
31. Saurabh, K., Chaulya, S. K., Singh, R. S., Kumar, S., & Mishra, K. K. (2022). Intelligent dry fog dust suppression system: An efficient technique for controlling air pollution in the mineral processing plant. Clean Technologies and Environmental Policy, 24, 1037-1051. [DOI:10.1007/s10098-020-01991-z]
32. Shaker, M., Eskandari Damaneh, H. & Khosravi, H. (2025). Analyzing the Trends in Aerosol Optical Depth (AOD) Changes Over a 20-Year Period (2001-2020): A Case Study of Alborz Province. Journal of Environmental Erosion Research (E.E.R.), 15 (2) :110-126. (In Persian)
33. Shen, Z. Y., Ao, Z. C., Wang, Z. M., & Yang, Y. Q. (2023). Study on crust-shaped dust suppressant in non-disturbance areas of open-pit coal mines-A case study. International Journal of Environmental Research and Public Health, 20, 934. [DOI:10.3390/ijerph20020934]
34. Soltani-Gord Faramarzi, S. & Morovati, M. (2021). The most important physical, chemical, and mineralogical properties of atmospheric dust in Yazd city, central Iran. Natural Geography Research, 1(53), 21-36. (In Persian)
35. Sufi, A.M. & Shahriari, A. (2020). Investigation of some chemical properties and the amount of some nutrients associated with dust in Sistan Plain. Natural Environmental Hazards, 9(23), 99-116. (In Persian)
36. Sun, N., Wu, L., Zheng, F., Liang, D., Qi, S., Song, J., Peng, Y., Zhang, H., & Mao, W. (2024). Atmospheric environment characteristics of severe dust storms and its impact on sulfate formation in downstream cities. Science of the Total Environment, 922, Article 171128. [DOI:10.1016/j.scitotenv.2024.171128]
37. Tang, H., Zhang, W., Gu, J., Gao, X., Jian, G., Shi, B., Zhu, L., Xie, L., Guo, X., Gao, Z., Wang, G., Zhang, X., & Wang, X. (2019). Hygroscopic properties of saline mineral dust from different regions in China: Geographical variations, compositional dependence, and atmospheric implications. Journal of Geophysical Research: Atmospheres, 124, 10844-10857. [DOI:10.1029/2019JD031128]
38. Usman, F., Zeb, B., Alam, K., Huang, Z., Shah, A., Ahmad, I., & Ullah, S. (2022). In-depth analysis of physicochemical properties of particulate matter (PM18, PM0.2, and PM1) and its characterization through FTIR, XRD, and SEM-EDX. Technology and Engineering Journal. [DOI:10.3390/atmos13010124]
39. Wang, W. H., Shao, L. Y., Zhang, D. Z., Li, Y. W., Li, W. J., Li, P. J., Liu, J. P., & Xing, P. (2022a). Mineralogical similarities and differences of dust storm particles at Beijing from deserts in the north and northwest. Science of the Total Environment, 803, Article 149980. [DOI:10.1016/j.scitotenv.2021.149980]
40. Wang, Z. M., Zhou, W., Jiskani, I. M., Ding, X. H., & Luo, H. T. (2022b). Dust pollution in cold region surface mines and its prevention and control. Environmental Pollution, 292, Article 118293. [DOI:10.1016/j.envpol.2021.118293]
41. Yousefi, H., & Naseri, H.R. (2014). Investigation of the relationship between desertification and wind erosion phenomenon. The Second National Desert Conference with an Approach to Management of Dry and Arid Regions, Semnan. (In Persian)
42. Zeineddine, M. N., Urupina, D., Romanias, M. N., Riffault, V., & Thevenet, F. (2023). Uptake and reactivity of acetic acid on Gobi dust and mineral surrogates: A source of oxygenated volatile organic compounds in the atmosphere? Atmospheric Environment, 294, Article 119509. [DOI:10.1016/j.atmosenv.2022.119509]
43. Ziyaee, A., Hirmas, D. R., Karimi, A., Kehl, M., Macpherson, G. L., Lakzian, A., & Roshanizarmehri, M. (2019). Geogenic and anthropogenic sources of potentially toxic elements in airborne dust in northeastern Iran. Aeolian Research, 41, Article 100540. [DOI:10.1016/j.aeolia.2019.100540]
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
