گروه طبیعت، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه اردکان ، skalantari@ardakan.ac.ir
چکیده: (1887 مشاهده)
ویژگیهای ژئومورفولوژی در تغییر عکسالعملهای یک حوضه آبخیز نقش اساسی دارد و میتواند بر پتانسیل فرسایش و رسوبزایی آبخیزها تأثیرگذار باشد. آبراههها در فرسایش آبی هم به عنوان بستر فرسایشی و هم به عنوان مسیر حمل رسوبات است. نقشه آبراهههای مورد استفاده، بهطور عمده بر مبنای نقشههای رقومی توپوگرافی است. در این مطالعه، شبکه آبراهههای منطقه خضرآباد یزد ـ که از مدلهای رقومی ارتفاعی مختلف استخراج شده بود ـ با شبکه آبراهه قابل استخراج از تصاویر ماهوارهای مقایسه شد. در بخش اول، از مدلهای رقومی ارتفاعی ده متر، سی متر و مدل رقومی حاصل از نقشه توپوگرافی 1:50000 و نرمافزار آرک هیدرو استفاده شد. در بخش دوم نیز از تصاویر ماهوارهای، تکنیکهای مختلف پردازش تصویر و شاخصهایNear Infra-Red, Leaf Water Content, Environment for Visualizing Image استفاده شد. نتایج این تحقیق نشان داد که دقت نقشههای به دست آمده با استفاده از مدل رقومی ارتفاع، در مناطق کوهستانی 94/0 و در مناطق دشتی 93/0 است. همچنین تصاویر ماهوارهای، از شاخص Normalized Difference Vegetation Index شبکه آبراههای حاصل شد که در مناطق دشتی با ضریب کاپای 63/0 و میزان دقت کلی 47 درصد، بیشتر تحتتأثیر عوارض محیطی بود و در نشان دادن آبراههها توانایی کمتری داشت. شاخص NIR با دقت کلی 92 درصد، بیشترین تطابق را با شبکه آبراههای سازمان نقشهبرداری داشت و در قسمت کوهستان نیز کمتر تحتتأثیر خطاهای ناشی از عوارض توپوگرافی قرار گرفت. شاخص LWC با دقت کلی 86 درصد و ضریب کاپای 78/0، آبراهههای کمتری را نسبت به شاخص NIR در بخش دشت نشان داد. بررسی میزان دقت شاخصهای مورد استفاده نیز نشان داد که این شاخصها آبراههها را در مناطق دشتی بهتر از مناطق کوهستانی تشخیص میدهد و علت این امر، فقدان عوارض توپوگرافی و سایه در بخش دشت است که از ایجاد خطا در تشخیص آبراههها جلوگیری میکند.