سال 9، شماره 4 - ( زمستان 1398 )
جلد 9 شماره 4 صفحات 16-1 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Jafari G H, Nasery F. Effect of height on the physiographic properties of limestone sub-basins (A case study of Zagros Heights of Iran). E.E.R. 2020; 9 (4) :1-16
URL: http://magazine.hormozgan.ac.ir/article-1-503-fa.html
URL: http://magazine.hormozgan.ac.ir/article-1-503-fa.html
جعفری غلام حسن، ناصری فروزان. تأثیر ارتفاع بر خصوصیات فیزیوگرافی زیرحوضه‌های آهکی (مطالعه موردی ارتفاعات زاگرس ایران). پژوهش هاي فرسايش محيطي. 1398; 9 (4) :1-16
دانشیار گروه جغرافیا، دانشکده ی علوم انسانی، دانشگاه زنجان ، jafarihas@yahoo.com
چکیده: (2596 مشاهده)
کارستی ـ فیکاسیون عمل انحلال سنگ‌های کربناتی، تحت تأثیر عوامل مختلف و حاصل دخالت مشترک مورفودینامیک درونی (ساختار زمین‌شناسی و لیتولوژی) و بیرونی (اقلیم، ارتفاع، پوشش گیاهی و زمان) است. ارتفاع به‌عنوان یک عامل بیرونی، بر مقدار بخارآب و گردوخاک موجود در هوا اثر می‌گذارد، شرایط دمایی و بارشی را تغییر می‌دهد و فرم نهایی زمین از این تغییرات تأثیر می‌پذیرد. هدف این مقاله، بررسی تفاوت‌های فیزیوگرافی زیرحوضه‌های آهکی زاگرس با توجه به تغییر ارتفاع و تفسیر تفاوت‌ها در زمینهی عناصر دمایی و بارشی است. با توجه به وسعت ۳۸۱۱۴۰ کیلومترمربعی زاگرس و پراکندگی لیتولوژی آهک در مناطق ارتفاعی مختلف، با استناد به منابع اسنادی (نقشه‌های زمین‌شناسی 1:100000، لایهی مدل رقومی ارتفاع با قدرت تفکیک 5/12 متر و نقشه‌های توپوگرافی 1:50000) ابتدا زیرحوضه‌های واقع در این نوع لیتولوژی تفکیک شد. سپس پارامترهای فیزیوگرافی (طول حوضه، مساحت، فاکتور فرم، فاکتور شکل، نسبت کشیدگی و ضریب ناهمواری) زیرحوضه‌ها نیز برآورد شد. بررسی خصوصیات فیزیوگرافی حوضه‌ها در زمینهی ارتفاع نشان می‌دهد که کشیدگی و طول زیرحوضه‌ها با افزایش ارتفاع در کل زاگرس با ضریب تبیین 5/0 بیشتر می‌شود. نتایج حاصل شده نشان می دهد که افزایش ضریب کشیدگی و طول حوضه در مناطق آهکی، دال بر انحلال بیشتر است و فاکتور شکل و فاکتور فرم با ضریب تبیین 53/0 برای کل زاگرس، نزدیک شدن شکل هندسی حوضه به مربع و مستطیل را نشان می دهد و تقریباً نتایجی همانند ضریب کشیدگی حوضه را منعکس می سازد. فرسایش در سطح یک حوضه ممکن است توزیع همگن یا ناهمگن داشته باشد؛ در صورتی که ضریب ناهمواری در یک حوضه زیاد باشد، نشان‌دهنده ی تغییر توزیع فرسایش از همگن به ناهمگن است. در مناطق آهکی هر چه ارتفاع بیشتر می‌شود، ضریب ناهمواری به دلیل فرسایش ناهمگن سطحی به طور متوسط 6/0 درصد افزایش می‌باید.
واژه‌های کلیدی: ارتفاع، حوضه‌های آهکی، زاگرس، کارست، مورفومتری
نوع مطالعه: مستخرج از پایان‌نامه / رساله / طرح پژوهشی |
موضوع مقاله:
تحلیل فضایی عوامل فرساینده، و استخراج الگوهای پراکندگی و انتشار فرسایش
دریافت: 1398/3/25 | انتشار: 1398/11/10
دریافت: 1398/3/25 | انتشار: 1398/11/10
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
