Hosseini A, Gholami H, Esmaeilpour Y, Cerda A. Assessing land degradation with predicting land cover and climatic parameters changes in coastal areas of southern Iran using Ca-Markov model. E.E.R. 2020; 9 (4) :70-91
URL:
http://magazine.hormozgan.ac.ir/article-1-538-fa.html
حسینی سید علیرضا، غلامی حمید، اسماعیل پور یحیی، سِردا آرتمی. ارزیابی تخریب سرزمین با پیش بینی تغییرات پوشش اراضی و پارامترهای اقلیمی در مناطق ساحلی جنوب ایران با استفاده از مدل Ca – Markov. پژوهش هاي فرسايش محيطي. 1398; 9 (4) :70-91
URL: http://magazine.hormozgan.ac.ir/article-1-538-fa.html
دانشیار گروه مهندسی منابع طبیعی، دانشکده ی کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس ، hgholami@hormozgan.ac.ir
چکیده: (2664 مشاهده)
تغییرات کاربری معمولاً در اثر عوامل طبیعی و فعالیتهای انسانی (جنگلزدایی، شهرنشینی، کشاورزی غیراصولی و چرای زیاد) ایجاد میشود. دو پارامتر (دما و بارش) در پهنهبندی و طبقه بندیهای اقلیمی نقش عمده ای دارد و از عوامل مؤثّر بر فعالیت های انسانی، طبیعی، اقتصادی و کشاورزی به شمار می رود. در این تحقیق، روند تغییرات کاربری اراضی مناطق ساحلی جنوب ایران طی دوره ی 21 ساله (1377 ـ 1398) با استفاده از تصاویر ماهواره ی لندست (سنجنده های TM و OLI) و روش حداکثراحتمال (به منظور طبقهبندی تصاویر ماهواره ای) بررسی شد. از SAVI نیز به عنوان شاخصی برای بررسی روند تخریب سرزمین و بیابانزایی و نشان دادن پویایی پوشش گیاهی استفاده شد. به منظور ترسیم نقشه های دما و بارش، از روش میانیابی عکس مربع فاصله (IDW) استفاده شد. برای پیشبینی تغییرات کاربری اراضی،SAVI ، دما و بارش در بازه زمانی مورد اشاره نیز از مدل سلول خودکار CA-Markov استفاده شد. نتایج حاصل از آشکارسازی تغییرات کاربری اراضی، SAVI، دما و بارش برای بازه زمانی 1377 ـ 1398 به ترتیب، بیانگر افزایش طبقه کاربری مناطق انسان ساخت، اراضی شور و کاهش طبقه کاربری پوشش گیاهی و افزایش دما و پراکنش نامنظم بارش می باشد. یافتههای مدل برای سال 1418 به گونه ای است که در صورت ادامه ی روند موجود در مناطق ساحلی، طبقه اراضی شور، مناطق انسانساخت با افزایش 4 و 5/1 درصدی تغییرات و کاربری پوشش گیاهی و پهنه های آبی نیز با رشد سینوسی و اندک همراه می باشد. روند مشاهدات تغییرات SAVI نیز نشان داد که طبقات 4/0 – 2/0 و 6/0 – 4/0 به ترتیب روند افزایشی و کاهشی، 8/1 و 7/1- درصدی را دنبال می کند. همچنین نتایج پبشبینی تغییرات دمایی و بارش حاکی از این است که طبقه دمایی 27 – 5/25 درجه سانتیگراد در منطقه با افزایش 17 درصدی تغییرات روبروست. طبقات بارش <150 و 250 – 300 میلیمتر نیز به ترتیب با روند افزایشی و کاهشی همراه میباشد. بنابراین، با توجه به نتایج تغییرات کاربری اراضی و روند سینوسی و کاهشی فراوانی پوشش گیاهی، همچنین افزایش دما و پراکنش نامنظم بارش می توان نتیجه گرفت که مناطق ساحلی جنوب تحت تأثیر عوامل اثرگذار اقلیمی ـ انسانی است و گرایش منطقه نیز به سمت بیابانی شدن و تخریب سرزمین می باشد.