دانشکدهی علوم جنگل، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان ، aiubrezaee@yahoo.com
چکیده: (4234 مشاهده)
امروزه جادههای جنگلی براساس نقش انکارناپذیری که در زمینههای جنگلداری، جنگلشناسی، بهرهبرداری و دسترسی سریع و آسان به مناطق جنگلی دارند، جزئی جدا نشدنی از منابع طبیعی محسوب میشوند. اما با تغییراتی که در طول مسیر بر پوشش گیاهی، هیدرولوژی، خاک و شکل طبیعی مناطق جنگلی ایجاد میکنند، به برهم زدن تعادل طبیعی مناطق و افزایش فرسایش و تولید رسوب در این مناطق منجر میشوند. امروزه برای برآورد میزان فرسایش و رسوب جادههای جنگلی، مدلهای زیادی طراحی و معرفی شدهاند که میتوانند به کارشناسان در پیشبینی میزان تولید رسوب در جادههای جنگلی کمک کنند. در این پژوهش برای پیشبینی میزان تولید رسوب، از دو مدل WARSEM و SEDMODEL برای تخمین میزان متوسط سالیانهی تولید رسوب در جادهی جنگلی استفاده شد. به این منظور، 2602 متر از جادههای سری دو طرح جنگلداری رضاییان واقع در حوضه آبخیز 88 طرح آبخیزداری زرینگل شهرستان علیآباد انتخاب شد. در ابتدا کل جادهی منطقه به واحدهای همگن تقسیم شد، سپس شاخصهایی مانند طول جاده، عرض جاده، میزان تولید رسوب، شاخص مربوط به سطح جاده، ترافیک، شیب طولی جاده، بارندگی و انتقال رسوب، با استفاده از نقشههای GIS بررسی و اطلاعات موجود در کتابچهی طرح جنگلداری منطقه و بازدید زمینی محاسبه شد. برای برداشت میزان رسوب واقعی سطح جاده، در انتهای هر واحد ظرف مناسبی در انتهای تلهی رسوبگیر قرار گرفت و پس از هر بارندگی نمونهگیری شد. با محاسبهی میزان فرسایش و تولید رسوب در جاده و قطعات مختلف با استفاده از WARSEM و SEDMODL و مقایسهی آنها با مقدار اندازهگیری شده، مشخص شد که بین مقدار رسوب برآورد شده توسط WARSEM و SEDMODL تفاوت معنیداری وجود نداشت، اما این مقادیر برآوردی در سطح احتمال 5 درصد، بیش از مقدار اندازهگیری شده بود. همچنین شیب طولی جاده بر مقدار رسوب برآورد شده در سطح احتمال 5 درصد تأثیر معنیداری داشت.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
مدلسازی و تحلیل زمانی و مکانی رخداد انواع مختلف فرسایش محیطی دریافت: 1399/12/7 | انتشار: 1400/4/28