Ghanbari E, Jafarzadeh A A, Ustan S, Ahmadi A, Shahbazi F. Morphological Investigation of Dusts Resulting from Wind Erosion of the Eastern Shore Soils of Urmia Lake in the Wind Tunnel. E.E.R. 2023; 13 (3) :93-111
URL:
http://magazine.hormozgan.ac.ir/article-1-748-fa.html
قنبری الهام، جعفرزاده علی اصغر، اوستان شاهین، احمدی عباس، شهبازی فرزین. بررسی مورفولوژیکی ریزگردهای حاصل از فرسایش بادی خاکهای ساحل شرقی دریاچه ارومیه در تونل باد. پژوهش هاي فرسايش محيطي. 1402; 13 (3) :93-111
URL: http://magazine.hormozgan.ac.ir/article-1-748-fa.html
دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز ، elham.ganbarie@yahoo.com
چکیده: (2025 مشاهده)
امروزه عوامل مختلفی دریاچه ارومیه را در معرض خشکی قرار داده و به طوفانهای نمک و پخش ریزگردها منجر شدهاست. در این پژوهش برای شناسایی ماهیت و کنترل ریزگردهای حاصل شده از این امر، سه سایت با سه لایه براساس ارتفاع از سطح آبهای آزاد انتخاب و نمونهبرداری خاکها از عمق 10-0 سانتیمتری به روش تصادفی انجام شد. نمونهها در لایه 1 به علت نزدیکی به آب حذف شد و با انتخاب دو نمونه تصادفی از هر لایه در سطوح ارتفاعی دیگر، در مجموع دوازده نمونه تصادفی از عمق صفر تا ده سانتی متری برای اجرای آزمایشها و مطالعات در تونل بادی از بین 153 نمونه انتخاب شد. این نمونهها در سینیهایی به ابعاد 3×40×30 سانتیمتر در فاصله 160 سانتیمتری از قسمت مولد باد قرار گرفت و فرسایش بادی با سرعت 45 متر در ساعت بر آنها اجرا شد، سپس برای مطالعه ویژگیهای مورفولوژیکی، رسوبات حاصل شده با دستگاه SEM جمعآوری و بررسی شد. نتایج مربوط نشان داد که اثر سایت بر دو ویژگی درجه مدور بودن و استحکام ذره، در سطح احتمال پنج درصد معنیدار بود و اثر ارتفاع قرارگیری در تونل باد نیز تنها بر ویژگی درجه گردآوری ذرات در سطح احتمال پنج درصد معنیدار بود. براساس نتایج تحقیقات پیشین، دلیل اصلی گردشدن ذرات ناشی از طی مسیر طولانی بود و مورفولوژی نیمه مدور اغلب ذرات نیز میتواند شاهدی بر وجود منبع محلی با کانیشناسی غالب کلسیت، کوارتز و هالیت و معرف ذرات آلومینوسیلیکاتی رسی و کوارتز در ذرات باشد. همچنین نتایج ارتباط بین قطر ذرات و فواصل طی شده نیز بیانگر این است که ذرات با قطر کمتر از یک میکرون، تا مدتها در جو باقی میماند که یکی از مشکلات اساسی در ساحل شرقی است و ممکن است انتقال ذرات ریزتر استانهای مختلف را تحتتأثیر قرار دهد و مشکلات متعددی به وجود آورد.