دانشگاه تبریز ، hossenrezaei@tabrizu.ac.ir
چکیده: (3 مشاهده)
پایداری خاکدانه که از شاخصهای ارزیابی کیفیت خاک است یکی از عوامل اصلی پایداری اراضی میباشد. از آنجاییکه اندازهگیری این خصوصیات بهویژه در سطح کلان همراه با دشواریهایی است، استفاده از شاخصهای برآوردی آن میتواند در تسهیل مطالعات نقش داشته باشد. در پژوهش حاضر که در بخشی از اراضی شمالغرب ایران تکمیل شده، تعیین این خصوصیت با استفاده از شاخص نسبت کربن آلی به رس خاک در دستور کار قرار گرفت. بدین منظور شاخص مذکور برای پنج عمق استاندارد از محدوده مورد مطالعه با تلفیق نقشههای رقومی رس و کربن آلی تهیه شده برای منطقه بهدست آمد. برای بررسی کارایی شاخص حاصل از نقشه ثانویه، در 15 نقطه مطالعاتی برای عمقهای استاندارد نیز شاخص پایداری خاکدانه طبق روش آزمایشگاهی تعیین شد و سپس از طرح فاکتوریل کاملاً تصادفی با 15 تکرار (نقطه مطالعاتی) برای هر یک از 5 عمق استاندارد برای مقایسه مقادیر آزمایشگاهی و مستخرج از نقشه ثانویه استفاده گردید. نتایج نشان داد که با افزایش عمق از مقدار کربن آلی خاک کاسته شد و در مقابل مقدار رس و پایداری خاکدانه افزایش یافت. تجزیههای آماری بیانگر غیرمعنیداری تفاوت مقدار شاخص پایداری خاکدانه حاصل از اندازهگیری مستقیم و مستخرج از نقشه ثانویه بود. بنابراین نقشه ثانویه حاصل از تلفیق نقشههای رقومی پایه کربن آلی و رس نیز نمایش قابل قبولی از توزیع مکانی وضعیت پایداری خاکدانهها در عمقهای استاندارد مورد مطالعه ارائه میکند. لیکن استفاده از شاخصهای جامعتر همراه با، توجه به اهمیت و نسبت فاکتورهای دخیل در شاخص و نیز توجه به عوامل ثانویه مشتق از ویژگیهای خاک مثل افقهای مشخصه خاک و یا الگوهای عوامل خارج از خاکرخ میتواند در افزایش دقت کار مؤثر واقع شود. در نهایت تحقیق حاضر تأکید بر استفاده از نقشه رقومی ویژگیهای خاک برای تولید نقشههای شاخصهای خاک بهمنظور افزایش بهرهوری مطالعات مدیریت منابع خاک دارد.